Vì sự tách nhập, đổi tên các đơn vị hành chính mà ối người gặp rắc rối với giấy tờ liên quan đến thân nhân, mặc dù họ chưa từng sinh sống ở đâu, ngoài nơi “chôn rau cắt rốn” mà cũng chẳng nhờ “thần đèn” dời nhà di nơi khác.
Hôm nay, nhân
kỷ niệm 78 năm ngày Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên (06/01/1946-06/01/2024) nhớ lại cái thời xa xưa, khi mà mọi địa
danh, địa giới đều gắn bó với lứa chúng tôi nhưng rồi “một ngày đẹp giời” cái tên thân thương đó bỗng dưng biến mất và được thay bởi một cấp hành chính, một địa danh lạ hoắc, ngay cả với người bản địa ! Từ đó gây những phiền toái không đáng có.
Biết là cần đổi thay để thích ứng nhưng cứ “xoành xoạch” như có thời, có nơi đã xẩy ra thế thì có mà....!
1.Ví dụ chuyện gia đình tôi gặp phải:
1.1. Quê tôi khi tôi sinh ra (1955) là thôn Phương Lạp (trước 1883 là Hương Lạp), xã Chiến Thắng (trước 1945 là tổng Cao Mật), huyện An Lão, tỉnh Kiến An. Giờ vẫn ở đó nhưng địa danh, đặc biệt là cấp trên nó thì thay đổi nhiều lần và hậu quả là con cháu tôi bị mấy cán bộ trẻ “bắt bẻ” về lý lịch. Cụ thể:
- Từ 1966, Phương Lạp nhập với Mông Tràng Hạ thành Phương Hạ, còn đâu thôn Phương Lạp !.
- “Cấp hành chính” bên trên thay đổi nhiều:
+ Huyện An Lão có thời kỳ nhập với Kiến Thuỵ thành An Thuỵ (1969-1980).
+ Khi HĐCP ra Quyết định số 71/QĐ-CP ngày 05/3/1980 lập huyện An Thuỵ, Đồ Sơn và Kiến An thì An Lão thuộc Kiến An.
+ Đến 8/8/1988 tái lập huyện An Lão theo Quyết định số 100/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng.
+ Từ 1963 tỉnh Kiến An nhập vào Hải Phòng nên An Lão lại thuộc Hải Phòng!
1.2. Tháng 8/1997, Kiến An, Đồ Sơn nâng thành Quận, lập quận mới Dương Kinh thì một số thôn, xã của An Lão được cắt về đó và địa giới An Lão thu hẹp lại. Khi đó quê em rể tôi là Phù Lưu (Phù Lưu, Quy Tức, Đồng Tải, Nguyệt Áng, Phủ Niệm, Phù Liễn) vốn là một xã thuộc huyện An Lão lại về quận Kiến An, xã thành phường! Nay mà khai là xã Phù Lưu, huyện An Lão là rắc rối ngay!
1.3. Nơi gia đình cha mẹ tôi ở từ 1964 vốn là một thung lũng nhỏ (La Cà Bốn) thuộc thôn Cốc Sâm xã Phong Niên, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai 60 năm qua cũng thay đổi nhiều lần về hành chính và tên gọi:
- Thoạt kỳ thủy là HTX khai hoang An Phong (người An Lão lên Phong Niên).
- Năm 1965, 1966 nhập với HTX Vĩnh Hồ (Người Vĩnh Bảo lên Sả Hồ) thành HTX An Hồ với 3 Đội, nơi gia đình tôi ở thành Đội 2 (Đội 1 là Vĩnh Hồ cũ ngoài Km 38, Đội 3 là 8 hộ người An Lão lên 1965 ở xóm trong).
- Từ 1966, Phong Niên tách thành 2 xã (Quyết định số 307/QĐ-NV ngày 20/9/1966 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ): Phong Hải (gồm: Tiền Phong, Toòng Già, Ải Dõng, Ải Nam, Cống Hồ, Vĩnh Phong, Vi Quang, Tam Thắng) và Phong Niên (gồm: Tân Phong, Tân Thắng, Cốc Tủm, Cán Hồ, Làng Cung, Cốc Sâm và An Hồ), nơi tôi ở thuộc Phong Niên.
- Đầu những năm 1970 Phong Niên tiến hành hợp nhất toàn xã thành một HTX, nơi nhà tôi ở được gọi là Đội 9.
- Giữa những năm 1970, đồng bào Nam Hà (nay là Hà Nam) lên khai hoang đông, lập nên HTX trồng cây Công nghiệp Hải Phong thì những nơi chuyên nông nghiệp đổi thành HTX Hồng Phong. Khi đó trong vùng nhà tôi ở những hộ làm nông nghiệp thuộc Đội 7 của Hồng Phong.
- Thời kỳ 1976-1991 xã, huyện tôi thuộc tỉnh Hoàng Liên Sơn bởi sự hợp nhất Lào Cai- Yên Bái và một phần Nghĩa Lộ.
-Sau khi tái lập tỉnh Lào Cai (01/10/1991) được mấy năm thì đơn vị cơ sở dưới xã thống nhất gọi là thôn và nơi tôi ở thành thôn An Phong từ đó.
-Năm 2021, nhập với Sả Hồ thành thôn An Hồ (không có nghĩa gì với vùng đất này và cũng chẳng phả Sả Hồ !) cái tên “An Phong” tự dưng mất dạng!
Như vậy, từ HTX, trở thành Đội rồi thành Thôn và địa danh cũng thay đổi mấy bận gây nên những thắc mắc không đáng có! Theo xu thế chung, An Hồ hay Phong Niên sắp tới sẽ nhập với thôn, xã khác, lại thay tên...
1.4. Ngay như nơi gia đình tôi đang cư ngụ trên thành phố: từ khi tái lập tỉnh (1991), được phân đất (1992), làm nhà (1993), tôi vẫn ở chỗ đó: 328 đường Hoàng Liên thuộc thị xã (từ 30/11/2004 là thành phố) Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Nhưng tên Tổ thì khi là Tổ 17, lúc là 22 rồi từ 2018 là Tổ 21 và từ mấy năm nay là Tổ 14! Mọi giấy tờ liên quan đến nhà đất, thân nhân đều sửa lại và mất thêm thời gian, tài chính!. Liệu đời cháu chắt tôi mai sau có gặp rắc rối gì không?
1.5. Chính vì thôn Phương Lạp, huyện An Thụy và tỉnh Hoàng Liên Sơn nay không còn nên khi thấy trong hồ sơ con tôi ghi quê quán thôn Phương Lạp, xã Chiến Thắng, huyện An Thụy, thành phố Hải Phòng và nơi sinh là Bệnh viện tỉnh Hoàng Liên Sơn thì cán bộ nhân sự bảo là sai, buộc phải đính chính nhưng thực ra là đi xác nhận sự biến động (không phải từ ý muốn của thảo dân) đó!
1.6. Sau chiến tranh biên giới tháng 2 năm 1979 Si Ma Cai (huyện biên giới, thành lập 11/1966) sáp nhập trở lại huyện Bắc Hà đến ngày 18/8/2000 lại tách thành 2 huyện và khi đó Bắc Hà (mới) không còn giáp Trung Quốc nữa chứ Bắc Hà hồi CT1979 thì là huyện biên giới. Em họ tôi năm 1979-1985 đóng quân tại Bắc Hà nhưng năm 2001, cán bộ chính sách bảo Bắc Hà không có xã biên giới nên không được hưởng chính sách công tác tại vùng biên! Lại phải giải trình, đi lấy xác nhận!!!
1.7. Với NGHỊ QUYẾT Số: 896/NQ-UBTVQH14 ngày 11/02/2020 Về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Lào Cai thì trên tỉnh lị vùng biên một loạt “xã”, “phường” mới xuất hiện và “gộp”, “tách”, có nơi bỗng dưng đang là dân huỵện trở thành dân thành phố!
2. Trên tầm cao hơn thấy có một loạt nhập xã, nhập huyện rồi “thành phố thành quận”, “thành phố thành thị xã”, “thành phố thuộc thành phố”…Khó nhớ thật!
3. Đôi điều kiến nghị:
3.1. Với lãnh đạo:
- Nên để ổn định cấp hành chính, kể cả tên gọi một thời gian dài, đủ 1,2,3 thế hệ (mối thế hệ dài khoảng 25 năm) chớ nhập-tách liên tục, khó cập nhật!
- Khi đặt tên nên nghiên cứu kỹ đặc điểm lịch sử, địa lý, dân cư, văn hóa,...mà chọn một cái tên dễ nhớ, giầu tính nhân văn; chớ ghép một cách cơ học lấy mỗi địa danh cũ một thành tố (kiểu Cai Bái Lộ, Giao Hợp,...!).
- Khi có thay đổi về địa dư, ranh giới, địa danh, cấp hành chính cần lưu chi tiết trên các phương tiện TTĐC, phổ biến rộng rãi để mọi người cùng bàn, cùng biết, cùng nhớ.
3.1. Với lớp trẻ, nhất là người làm việc có liên quan:
- Cần nghiên cứu, tra cứu kỹ trước khi “hành dân”, nhất là với những người yếm thế !.
- Chịu khó tự lưu trữ, tìm hiểu từ nhiều nguồn, tránh những tranh luận vô bổ, những phiền phức không đáng có.
Tạm dừng tại đây, viết nữa e bức xúc thêm và coi chừng…phạm quy!
- Lương Đức Mến, sau ngày đầu năm 2024-
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Tôn trọng cộng đồng, Hiếu kính Tổ Tông, Thương yêu đồng loại, Chăm sóc hậu nhân!