Tết TRÙNG THẬP

Tết Trùng Thập 重十節hay Tết Song thập (雙十節, mùng 10 tháng 10 hoặc 15 tháng 10 Âm lịch) còn gọi là tết của các thầy thuốc, hay Tết Cơm mới tháng Mười. Tết này còn gọi là Hạ Nguyên 下元để đối với Thượng Nguyên (上元, Rằm tháng Giêng) trong Tam nguyên 三元theo phép ghi lịch cổ hay tục lệ Đạo Phật.

1. Nguồn gốc:

Theo sách Dược lễ thì ngày 10 tháng 10, là ngày lành, tháng tốt cây thuốc mới tụ được khí âm dương, kết được sắc tứ thời (Xuân, Hạ, Thu, Đông) trở nên tốt nhất. Vì vậy, từ xưa Trùng Thập được coi như ngày Tết của các thầy thuốc, ông Đồng, bà Cốt.

Ngày ấy, các dược đồng lên núi hái thuốc vì đây là thời điểm mà cây thuốc tốt nhất, sau khi hái về họ sẽ tổ chức một bàn tiệc để ăn mừng. Sau biến dần thành việc vì thu lễ mà ăn tết cũng là dịp khoản đãi các đệ tử và các bạn hàng. Đồng thời những người được chữa lành bệnh và những người tin vào tử vi, bói toán thường có lễ to, sắm bày thịnh soạn để tạ ơn thầy và thần thánh.

2. Phong tục:

Việt Nam là nước nông nghiệp trồng lúa nước và có 2 vụ chính là vụ Chiêm và vụ Mùa. Trong đó vụ lúa thứ hai trong năm được gặt vào tháng 9 Âm lịch. Đến đầu tháng Mười, nhà nông ăn tết Cơm mới. Người nông dân lấy gạo mới làm bánh dày, thổi cơm, nấu chè kho và luộc gà dâng cúng gia tiên và Thần, Phật vào giờ Hoàng đạo mừng được mùa rồi đem biếu những người thân thuộc.

Có nơi còn gộp tổ chức Tết Cơm mới tháng mười vào ngày rằm Tháng Mười hay ngày 31 tháng 10 Dương lịch để nhớ đến công của Tiên Nông (tiên của ruộng đồng) và để ăn mừng việc gặt hái của vụ mùa đã xong, cái ăn đã chắc chắn trong nhà.

Vui được mùa, mong được mùa, ý nghĩa to lớn ấy là mừng lo và cầu mong của cả đất nước. Truyền thống tốt đẹp ấy có từ xa xưa. Ngày nay ít còn được duy trì.

3. Chú ý phân biệt với Lễ Song thập 雙十節:

Đây là Ngày quốc khánh Trung Hoa Dân Quốc 中華民國國慶日, còn gọi là Song thập quốc khánh 雙十國慶, Song thập khánh điển 雙十慶典, là ngày kỷ niệm xảy ra cuộc Khởi nghĩa Vũ Xương 武昌起义ngày 10 tháng 10 năm 1911, tức ngày 19 tháng 8 năm Tân Hợi辛亥, năm Tuyên Thống thứ 3宣統第三年, triều vua Ái Tân Giác La Phổ Nghi (愛新覺羅溥儀, 1906 – 1967) nhà Thanh (清朝, 1636–1912).

Khởi nghĩa Vũ Xương còn gọi là Cách mạng Tân Hợi辛亥革命. Sau 2 tháng kể từ ngày khởi nghĩa, phong trào cách mạng đã thành công trên phạm vi cả nước Trung Quốc, làm sụp đổ hoàn toàn chế độ phong kiến cuối cùng ở Trung Quốc. Đây là một trong những ngày lễ của Trung Hoa Dân Quốc và cộng đồng người Hoa hải ngoại.