Theo tín ngưỡng cổ truyền, đây là ngày Táo Quân lên trời báo cáo Ngọc Hoàng Thượng đế những điều tai nghe mắt thấy ở trần gian; những hành vi, việc làm tốt, xấu của các thành viên trong gia đình trong năm một cách khách quan, trung thực.
Việc này quyết định phúc đức cho gia đình. Do đó, việc chuẩn bị lễ cúng luôn được mọi người chú trọng.Song, dù năm nào cũng sắm nhưng việc đi chợ đa phần là nữ giới nên dễ quên. Do vậy cần luôn nhắc để thực thi cho đúng phong tục và thông lệ gia đình, vùng miền, tín ngưỡng!
1.Trước hết, sắm Vàng mã: Tùy nơi tùy thời có khác nhau nhưng thường đủ mũ ông Công gồm hai mũ của hai Táo ông và một mũ của Táo bà. Mũ dành cho Táo ông sẽ có thêm hai cánh chuồn, còn mũ của Táo bà thì không. Những chiếc mũ này được trang trí với các gương nhỏ hình tròn lấp lánh và kim tuyến nhiều màu sắc. Đôi khi, người ta chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ ông Công kèm theo áo và một đôi hia làm bằng giấy.
Thuở xưa, màu sắc của mũ, áo hay hia ông Công (Vàng-Trắng-Xanh-Đỏ-Đen) thay đổi hàng năm theo ngũ hành (Kim-Mộc-Thủy-Hỏa-Thổ) theo bảng sau:
Năm |
Ngũ hành |
Mầu sắc Mũ ông Công |
|||
Dương |
Âm |
Giải nghĩa |
|||
Canh Tý |
Lương
Thượng Chi Thử |
Bích Thượng
THỔ |
Thổ + |
ĐEN |
|
Tân Sửu |
Lộ Đồ Chi
Ngưu |
Thổ - |
|||
Nhâm Dần |
Quá Lâm Chi
Hổ |
Kim Bạch KIM |
Kim + |
VÀNG |
|
Quý Mão |
Quá Lâm Chi
Thố |
Kim - |
|||
Giáp Thìn |
Phục Đầm
Chi Lâm |
Phú Đăng HỎA |
Hỏa + |
ĐỎ |
|
Ất Tỵ |
Xuất Huyệt
Chi Xà |
Hỏa - |
|||
Bính Ngọ |
Hành Lộ Chi
Mã |
Thiên Hà THỦY |
Thủy + |
XANH |
|
Đinh Mùi |
Thất Quần
Chi Dương |
Thủy - |
|||
Mậu Thân |
Độc Lập Chi
Hầu |
Đại Trạch THỔ |
Thổ + |
ĐEN |
|
Kỷ Dậu |
Báo Hiệu
Chi Kê |
Thổ - |
|||
Canh Tuất |
Tự Quan Chi
Cẩu |
Thoa Xuyến KIM |
Kim + |
VÀNG |
|
2031 |
Tân Hợi |
Khuyên
Dưỡng Chi Trư |
Kim - |
||
2032 |
Nhâm Tý |
Sơn Thượng
Chi Thử |
Tang Đố MỘC |
Mộc + |
TRẮNG |
2033 |
Quý Sửu |
Lan Ngoại
Chi Ngưu |
Mộc - |
Ngày nay, hàng mã họ làm lòe loẹt, chả dùng mầu Đen, dù là năm có ngũ hành Thổ (2020, 2021) mà nhất loạt là Đỏ với Vàng!
Thêm Đinh tiền vuông (thay thế), tiền âm phủ (để biếu).
2.Mâm cỗ cúng
- Thịt vai gáy lợn luộc chín.
- Một bát canh; một đĩa xào có rau.
- Một đĩa muối, đĩa gạo (rải quanh nhà sau cúng)
- Hoa quả, trầu cau, rượu, nước.
Nhớ có cá chép với niềm tin cá chép hóa rồng để tiễn các vị Táo về trời chầu Ngọc Hoàng. Tuy nhiên, nếu gia đình không có điều kiện mua về cá sống rồi phóng sinh thì có thể hóa cá chép giấy và vàng mã cùng các loại tiền âm.
Theo tục xưa, riêng đối với những nhà có trẻ con, người ta còn cúng Táo Quân một con gà luộc nữa. Gà luộc này phải thuộc loại gà cồ mới tập gáy (tức gà mới lớn) ngụ ý nhờ Táo quân xin với Ngọc Hoàng Thượng Đế cho đứa trẻ sau này lớn lên có nhiều nghị lực và sinh khí hiên ngang như con gà cồ vậy!
Không phải mâm cúng Gia tiên nên không cần bát cơm to, không bày 5 bộ bát đũa, chén.
3.Quá trình cúng ông Công ông Táo thường được làm trước thời điểm các Táo cưỡi cá chép lên trời, nghĩa là trước 12 giờ ngày 23 tháng Chạp Âm lịch hằng năm. Tùy theo điều kiện mỗi gia đình sẽ có thể cúng vào tối 22 hoặc sáng 23 bởi theo quan niệm, cổng thiên đình sẽ bị đóng nếu qua khỏi 12 giờ ngày 23.
4.Sau khi khấn, lễ xong thì hoá vàng, hoá luôn cả cỗ mũ năm trước kèm tiền âm phủ và thả một con cá chép còn sống xuống ao, cá sẽ hoá rồng để ông công cưỡi lên chầu trời. Sau đó, gia chủ sẽ lập bài vị mới cho Táo công.
Thông thường vào ngày này gia đình tôi cũng có mua bộ mũ ông Táo, quét dọn ban thờ, dùng gừng tươi giã hòa với rượu vẩy lên bàn thờ. Khấn cúng xong khi hóa vàng đốt cả chân hương (để lại 3 chân), chồng tiền cũ. Sau đó thay chống tiền mới, còn bát hương cứ thế để nguyên.
Hiện nay, phú quý sinh lễ nghĩa nên lễ cúng thường mâm cao cỗ đầy, sắm máy bay, điện thoại bằng vàng mã....Tuy nhiên những vật dụng đó không nằm trong phong tục truyền thống xưa nay. Ngược lại, mầu sắc mũ áo, hia ông Công thì lòe loẹt, nhất loạt theo bà bán hàng mã!
Bàn thờ, bát hương cũ hay túi nilon đựng tro chúng sinh thường vứt lung tung rất phản cảm, giảm phúc, đức, lại gây ô nhiễm. Có khi cá Chép (thay bằng cá cảnh mầu đỏ) vừa thả phía trước, phía sau đã vớt rồi!
5. Bài Văn khấn:
TRƯỚC KHI VỆ SINH BAN THỜ:
Con xin tấu lạy 9 phương Trời, 5 phương Đất, chư Phật 10 phương,
Con xin tấu lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, các vị Thiên Tướng, Thiên Binh, Thiên Mã, cùng chư vị Đại Thánh, Đại Thần, Đại Tiên;
Con xin tấu lạy Hoàng thiên Hậu thổ, chư vị Tôn thần;
Con xin tấu lạy: Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.
Xin tấu lạy vong linh Lương tộc lịch đại Tổ tiên, bà tổ cô và các bà cô các đời, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đỏ trong dòng họ gốc xã Chiến Thắng, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng đã chuyển cư lên tại Lào Cai,
Tại gia đường ở ở SN 328 đường Hoàng Liên, thuộc địa phận tổ 14, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai,
Tín chủ con là: Lương Đức Mến, ngụ tại Số nhà 328 đường Hoàng liên, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai
Nay nhân ngày 23 tháng Chạp, theo tục lệ cuối năm Canh Tý cũng là chuẩn bị Tết Nguyên đán Tân Sửu, tín chủ con cảm nghĩ thâm ân trời đất, nhớ đức cù lao tiên tổ, xin phép chư vị Thánh, Tiên, Thần, Phật, Thổ công Thổ địa, Táo phủ thần quân, Gia tiên tiền tổ họ Lương cho phép tín chủ con được tỉa chân nhang, lau dọn ban thờ cho sạch sẽ để tiễn năm cũ, đón năm mới tới.
Kính thỉnh chư vị, gia tiên chứng tâm cho gia trung tín chủ chúng con, nhất một lòng, trung một dạ hương khói phụng thờ chư vị tôn thần gia tiên tiền tổ, nguyện chư vị giáng phúc trừ tai độ âm độ dương, cho gia trung chúng con. Con xin đa tạ.
Khi bao sái xong tín chủ sắp lại đồ tế khí xin kính thỉnh các Ngài về ngự để gia đình được tiếp phụng thờ.
Cẩn cáo!
CÚNG TIỄN ÔNG CÔNG ÔNG TÁO:
- Con lạy chín phương Trời, năm phương Đất, mười phương Phật;
Con xin tấu lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, các vị Thiên Tướng, Thiên Binh, Thiên Mã, cùng chư vị Đại Thánh, Đại Thần, Đại Tiên;
- Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần;
- Kinh lạy ngài Đương cai Canh Tý niên Chí đức Tôn thần: Lư Siêu Đại tướng quân; Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn Hành Binh chi Thần, Lý Tào Phán quan.
- Kinh lạy ngài Tân Tân Sửu niên Chí đức Tôn thần: Thang Tín Đại tướng quân; Triệu Vương Hành Khiển, Tam thập lục phương Hành Binh chi Thần, Khúc Tào Phán quan.
- Con kính lạy ngài bản gia Đông Trù Tư mệnh, Táo phủ Thần quân; Thổ địa Long mạch Tôn Thần; Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần,
Tín chủ con là: Lương Đức Mến sinh năm Ất Mùi 1955;
Hôm nay là thứ NămSáu ngày 04 tháng 02 năm 2021 nhằm ngày 23 Quý Mùi tháng Chạp Kỷ Sửu năm Canh Tý, tục sắp đến ngày Tết Táo Quân, chuẩn bị bước sang mới Tân Sửu 2021,
Tại Gia đường ở SN 328 đường Hoàng Liên, thuộc địa phận tổ 14, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai
Tín chủ con cùng toàn gia, tuân theo lệ cũ, thành tâm sắm sửa: hương, hoa, kim ngân, trà, quả, áo, mũ, hia, cá, xôi, gà, canh, muối, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, dâng hiến tôn thần,
Đốt nén Tâm hương cung thỉnh kính mời: ngài Bản gia Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Thổ Địa Long Mạch Tôn thần, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần, những là vị chủ ngũ tự gia thần, thương xót tín chủ
Giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, tín chủ trình báo:
Vừa dịp hết năm, tháng vừa cuối Chạp.
Gia đình sửa lễ, tâm thành dâng lên.
Cảm tạ phúc dày nhờ Thần phù hộ. Kính mong thần Bếp tâu bẩm giúp cho:
Trong năm qua núp nhờ ân phúc, vận khí hanh thông mọi việc như ý.
Vượt mọi khó khăn, Gia tộc thảo dân; Trong một năm qua, Đã nhiều nỗ lực.
Tiến bộ vượt bực, Đương chức chuyên cần, Hưu nhân gắng cố.
Các Tiểu gia đình, Vượt mọi khó khăn, Xây đời no đủ. Gái, Trai, Dâu, Rể - Công việc chuyên cần;
Bốn cháu Nội, Ngoại, hay ăn chóng lớn; Học đều tấn tới, khỏe mạnh hân hoan.
Việc họ lo toan, Trong ngoài trọn vẹn; Nhiều chuyện hứa hẹn, Phát triển đi lên.
Còn nhiều thắng lợi, Cũng lắm khó khăn; Xin gắng chuyên cần, để luôn phát triển.
Mẫu thân sang tuổi 98, vẫn khỏe, tinh nhanh.
Thôi để tiết kiệm, thời gian Táo nhà, Xin tạm kể sơ, Kính nhờ tấu giúp.
Cúi xin tôn thần: xá mọi lỗi lầm trong một năm qua, gia ân châm chước.
Nay con làm lễ với tấm lòng thành, tỏ lòng biết ơn; Xin tiễn chư ngài về trời trình tấu.
Mong tới năm nay, tiếp được chở che; Ban lộc ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già:
An ninh khang thái, Vạn sự tốt lành, Gia đạo hưng long, lộc tài vượng tiến, sở cầu như nguyện, mọi việc hanh thông;
Đem đến điều lành, mang đi điều dữ, tăng lộc, tăng người,
Già mạnh khỏe, tinh anh nêu gương sống đẹp; Trẻ thêm chức thêm tiền, thẳng đường tiến bộ.
Bé bú mớm hay ăn chóng lớn, luôn gặp vía lành; Lớn học hành mạnh khỏe chăm ngoan, đã thi là đỗ.
Giờ xin:
Thiêu hóa hương hoa, Cùng là vàng mã; Đôi lời khấu tạ, Mạo muội tỏ bày.
Có sớ văn này, Kính cậy Táo quân, Tấu tới Ngọc Hoàng, Mọi điều tường tỏ.
Tín chủ cáo biệt. Về lo đón Tết,
Chúng con người trần, lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, Dãi tấm lòng thành, trình tấu thực thà. Cúi xin chứng giám, phù hộ độ trì, Muôn trông ơn đức.
Cẩn cáo!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Tôn trọng cộng đồng, Hiếu kính Tổ Tông, Thương yêu đồng loại, Chăm sóc hậu nhân!