TRAI ANH HÙNG, GÁI THUYỀN QUYÊN

Tuần qua, bận rối mù nên chưa đụng đến quyển Kiều. Đêm nay, tự dưng hứng chí, lật vài trang, được ngay cặp câu 2211-2212:

𤳇英雄𡛔嬋娟

Trai anh hùng, gái thuyền quyên,

菲願聘鳯惵緣騎𧏵

Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.

Đoạn này kể chuyện khi nhận thấy Thúy Kiều là người tri kỷ, ý hợp tâm đầu, Từ Hải càng yêu mến nàng, nên xuất tiền chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, ở chung nhau.

Câu này có vài từ cần tìm hiểu sâu thêm:

Anh hùng 英 雄 : có nghĩa là

(1) người tài giỏi xuất chúng. Nó xuất phát từ một điển ngữ: 才 能 超 群 出 眾 的 人 đọc là “Tài năng siêu quần xuất chúng đích nhân”, nghĩa là “người có năng lực hơn hẳn mọi người.

2) chỉ những người có những hành động cao cả (lớn lao về mặt tinh thần, đạo đức) hơn người.

(3) người lập nên công trạng đối với nhân dân, đất nước.

(4) nhân vật thần thoại có tài năng và khí phách lớn, làm nên những việc phi thường.

 (5) danh hiệu của nhà nước dành cho cá nhân hoặc có thành tích xuất sắc trong chiến đấu, lao động

Thuyền quyên gốc từ chữ “thiền quyên” 嬋娟  tả cái dáng xinh đẹp, dịu dàng đáng yêu của người con gái cũng như 美 女 (mỹ nữ), nghĩa là “đàn bà đẹp”.

Cặp “Trai anh hùng, gái thuyền quyên” chỉ trai tài gái sắc, trai gái xứng đôi, ý nói Từ Hải và Thúy Kiều gặp nhau rất ngang tầm, phải lứa!.

Phỉ nguyền 菲 願 : thỏa lòng mong đợi.

Đẹp duyên 惵緣 xứng đôi với nhau.

Sánh phượng 聘鳯: sánh đôi với chim Phượng Hoàng, ý nói người đàn ông lấy được vợ đẹp.

Phượng hoàng là chúa loài chim. Con trống gọi là phượng (hay phụng); con mái gọi là hoàng (hay loan).

Vì vậy thời xưa, vua chúa thì dùng kiệu mà đòn có rồng; hoàng hậu, vương phi thì dùng kiệu đòn có hình phượng, chung quanh vây màn thêu hình rồng, phượng để tả cái nghi vệ cao sang của hàng vương giả.

Cưỡi rồng 騎𧏵: có nghĩa kén được chồng vợ xứng đáng, con gái lấy được chồng sang, gia đình được chàng rể như Rồng.

Câu “Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng” ý nói “đẹp duyên vợ chồng”, xứng đôi vừa lứa tương tự câu “Phương Hoàng vu quy” 凤凰于飞, “Thừa long khoái tế” 乘龍快婿 hoặc “Thừa long giai tế” 乘龍佳婿. Như vậy câu này có 2 vế mà vế trước ý nói Từ Hải lấy được Thuý Kiều, vế sau ý nói Thuý Kiều lấy được Từ Hải và cả 2 đều mãn nguyện!.

Cả 2 câu đã lột tả được tư thế anh hùng của Từ Hải và dáng vẻ yêu kiều lại đa tài của Thúy Kiều. Ở đây, Từ Hải là một anh hùng rất đa tình còn Thúy Kiều đã từ một gái lầu xanh lâu trở thành một gái thuyền quyên, một ước muốn đẹp đã thành hiện thực nhân văn. Cuộc tình duyên giữa Kiều với Từ Hải mang đậm màu sắc lãng mạn, họ thật đẹp đôi, ý hợp tâm đầu!

Nhưng đó chỉ là trong văn học và nó không có thực! Chưa rõ “thầy Từ Hải”, “tiên Thúy Kiều” ứng báo cho mình việc chi đây?

Bí mật hay chưa tìm được lời giải!?

-Lương Đức Mến, 24/01/2022 tức 22/Chạp Tân Sửu-