Có đúng là “QUÁI THAI” VÀ “LOẠN LUÂN” ?

Trong tháng “Vu Lan Báo hiếu” 盂蘭, đâu đó có kẻ từng rao giảng rằng: Tổ tiên chúng ta sinh ra “quái thai” (bọc trăm trứng) và hậu duệ là “loạn luân” (cùng cha mẹ lại lấy nhau)! Có đúng vậy không? Xin nói luôn: đó là luận điểm xuyên tạc, bắt nguồn từ sự rối rắm của thứ chữ “tượng hình” mà ra!

Nguyên do, là từ truyền thuyết dân gian được chép lại trong LĨNH NAM CHÍCH QUÁI 嶺南摭怪[1] về nguồn gốc họ Hồng Bàng 鴻龐氏 là: 貉龙君娶妪姬, 生一胞百卵, 开出一卵一男 (Lạc long quân thú âu cơ, sinh nhất bào bách noãn , khai xuất nhất noãn nhất nam). Sau đó, sách viết tiếp: 龙君将五十归海,五十同居, 与妪姬分治天下,号为雄王 (Long quân tướng ngũ thập quy hải, ngũ thập đồng cư, dữ âu cơ phân trị thiên hạ, hiệu vy hùng vương).

Đoạn trên tạm hiểu rằng: Lạc Long Quân lấy bà Âu Cơ sinh bọc trăm trứng, đến kỳ sinh ra một trứng nở thành 100 người con trai. 2 người chia con và đi về đôi ngả lập nghiệp: Long Quân đem 50 người con lên rừng, Âu Cơ cùng 50 người con ở lại, lập con cả làm Hùng Vương.

Sau này, đoạn đó được chép lại trong ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ 大 越 史 記 全 書 như sau:   (貉 龍) 君 娶 帝 來 女 曰 嫗 姬 生 百 男 俗 傳 生 百 卵 是 爲 百 粤 之 祖 (Lạc long quân thú đế lai nữ  viết ấu cơ sinh bách nam tục truyện sinh bách noãn thị vy bách việt chi tổ). “一 日 謂 姬 曰 我 是 龍 種 爾 是 僊 種 水 火 相 尅 合 併 實 難”. (Nhất nhật, vị Cơ viết: “Ngã thị long chủng, nhĩ thị tiên chủng, thuỷ hoả tương khắc hợp, tính thực nan”). “乃 與 之 相 别 分 五 十 子 從 母 歸 山 五 十 子 從 父 居 南 居 南 作 歸 南 海 封 其 長 爲 䧺 王 嗣 君 位”. (Nãi dữ chi tương biệt, phân ngũ thập tử tòng mẫu quy sơn, ngũ thập tử tòng phụ cư nam, cư Nam tác quy Nam Hải, phong kì trưởng vi Hùng Vương, tự quân vị).

Đoạn đó tạm hiểu là: “Lạc Long Quân lấy con gái Đế Lai là Âu Cơ, sinh trăm nam, tục truyền sinh trăm trứng là Tổ dân Bách Việt ta vậy”. “Một hôm, vua bảo Âu Cơ rằng: “Ta là giống rồng, nàng là giống tiên, thuỷ hoả khắc nhau, chung hợp thật khó”. Bèn từ biệt nhau, chia 50 con theo mẹ về núi, 50 con theo cha về ở miền Nam (có bản chép là về Nam Hải), phong cho con trưởng làm Hùng Vương, nối ngôi vua”.

Nếu hiểu một cách máy móc thì cụm từ  “一胞百卵” (Nhất bào bách noãn) dịch là “bọc trăm trứng” là đúng. Nhưng một người sinh bọc 100 trứng và “mỗi trứng nở thành 1 người con trai” thì quá là hoang đường !  

 Thực ra chữ  “百” (bách) ngoài nghĩa “một trăm”còn có nghĩa là “nhiều” (ví dụ như bách tính 百姓 nghĩa là “trăm họ” nhưng cũng có nghĩa là “dân chúng”)  và chữ  “卵” (noãn) ngoài nghĩa “trứng” còn có nghĩa là “nuôi nấng” (ví dụ “noãn dực” 卵翼). Do vậy câu đó nên hiểu là “Lạc Long Quân – Âu Cơ nuôi dạy nhiều người con trai đến trưởng thành”. Hiểu thế, hợp khoa học, logic hơn và thực chất thời kỳ đó là thời kỳ hồng hoang của dân tộc; đất nước chưa được tổ chức thành quốc gia hoàn chỉnh, chưa có kinh đô, cư dân sống rải rác và còn trong “Chế độ mẫu quyền công xã nguyên thủy” 母拳公社元水制度.

Câu chuyện này có giá trị biểu hiện tín ngưỡng thờ Mẫu, tôn sùng “người đàn bà đẹp, quý phái 姬 ở đất Âu 甌” và khi giải nghĩa từ “đồng bào” 同胞 trong tiếng Việt, có nghĩa là một bọc sinh ra, phải thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ nhau.! Thực ra, chẳng có một nhân vật nào mà đàn ông mang họ LẠC, đàn bà mang họ ÂU là Thượng thủy tổ của dân ta vậy!

  Lại nữa: cụm từ 五十 (ngũ thập) xưa nay đều dịch là 50. Nhưng cứ như truyền thuyết thì: 五十子从父归海 (Ngũ thập tử tòng phụ quy hải)“năm mươi người con theo cha xuống biển”, 五十子从母同居 (Ngũ thập tử thung mẫu đồng cư) “năm mươi người con theo mẹ ở lại” lại còn 留長子为雄王 (Lưu trưởng tử vy hùng vương)“lập con trưởng lên làm vua là Hùng Vương thứ Nhất” thì thành ra 101 (50+50+1) chứ đâu phải 100!.

Thực ra cụm từ 五十 này nó còn có nghĩa cổ là số giữa, một nửa, tức là Thủy Tổ phụ, Tổ mẫu chỉ “chia đôi” số con, rộng hơn là số trai đinh chứ đâu phải mỗi người lĩnh con số tuyệt đối 50 người đi mở cõi như đa số chúng ta đang hiểu!!!

Như thế các cụ thực học nhà ta ngày xưa đã đúng khi chép lại truyền thuyết dân gian, có điều vào thời cận đại, mấy cha học hành nửa vời đã hiểu “máy móc” thành ra câu văn trở nên mơ hồ, không mang tính khoa học, phản tuyên truyền như vậy! Các cụ ta tự hào xưng dân Việt là “Con Rồng cháu Tiên”, “từ một bọc sinh ra”, suy tôn Lạc Long Quân-Âu Cơ là Thủy tổ muôn họ của dân Việt là bởi truyền thuyết này.

- Lương Đức Mến, 06/7/Quý Mão-

---

  [1] Tức “Chọn lựa những chuyện quái dị ở đất Lĩnh Nam”, là tập hợp các truyền thuyết và cổ tích dân gian Việt Nam được nhiều người (Trần Thế Pháp 陳世法; ? - ?, Vũ Quỳnh 武瓊, 1452-1516, Kiều Phú 喬富, 1447 - ?, ?) biên soạn thành sách vào khoảng thế kỷ XV. Bản cổ, gồm 22 truyện. Trong đó có những truyện thần thoại thời thái cổ như Truyện họ Hồng Bàng, Truyện Tản Viên, Truyện Đổng Thiên Vương...; có những truyện là sự tích thời Bắc thuộc như Truyện Việt tỉnh (Giếng Việt), Truyện Nam Chiếu...; có những truyện là thần tích thời Lý-Trần như Truyện Từ Đạo Hạnh và Nguyễn Minh Không, Truyện Hà Ô Lôi... Lại có truyện hoặc gắn với nguồn gốc dân tộc Việt như Truyện họ Hồng Bàng, Truyện Ngư tinh, Truyện Hồ tinh, Truyện Mộc tinh...; hoặc có liên quan với những phong tục tập quán lâu đời của dân tộc Việt như Truyện bánh chưng, Truyện trầu cau...; hoặc có liên quan với những di tích văn hóa cổ đại của dân tộc Việt như Truyện rùa vàng, Truyện hai thần Long Nhãn và Như Nguyệt...; hoặc có liên quan với những nhân vật lịch sử như Truyện Từ Đạo Hạnh và Nguyễn Minh Không, Truyện Dương Không Lộ, Nguyễn Giác Hải,...