Thơ của con cháu viết, đọc trong LỄ MỪNG THỌ

Trong Lễ Chúc Thọ cho Mẹ tôi vào tuổi 90 do Hội người Cao tuổi, đoàn thể thôn An Phong cùng với gia đình tổ chức tại nhà, ngoài bài thơ của anh Phạm Công Bình gửi và bài thơ do tôi viết, đọc còn có thơ của Lương Đức Thuộc, Lương Đức Quảng. Sau đây là nội dung 4 bài thơ:

1. MỪNG CÔ THƯỢNG THƯỢNG THỌ

Cháu viết mừng cô tuổi chín mươi,

Bảo Thắng-Lào Cai ấm tình người.

Tóc cô bạc trắng mờ sương khói,

Mà đức cù lao tỏa sáng ngời.

Nề nếp gia phong cô gìn giữ,

Tần tảo sớm hôm suốt một đời.

Mong cô mạnh khỏe, vui, trường thọ,

Quả phúc viên thành, hưởng lộc trời.

Phạm Công Bình (Phó Giám đốc Trung tâm đào tạo lái xe Đà Lạt)

Ghi chú: Bài thơ thất ngôn bát cú, theo thể thơ cổ, gồm bốn phần: Đề, thực, luận, kết.

Hai câu đề ý nói mừng cô Phạm Thị Uyển 90 tuổi, con cháu ít người biết tên thật của cô, nhưng nói "bà Thân ở Lào Cai" thì ai cũng biết.

Hai câu thực, tả nét bề ngoài về hình dáng cô có mái tóc bạc rất ấn tượng từ lúc cô còn trẻ tóc đã bạc rồi, cùng với đức tính cần cù chịu khó và lòng hiếu thảo của cô. Ai chưa rõ thì vào google tra chữ "đức cù lao" Hay còn gọi là chín chữ cù lao. Sự thành đạt của con cháu đều có một phần công sức tần tảo của cô.

Hai câu luận ý nói cô là người mẹ đảm đang, một người cô mẫu mực, một người chị thảo hiền một người phụ nữ hiếu hạnh, cả đời không mất lòng ai.

Hai câu kết thay vì chúc cô mạnh khỏe nhưng viết chữ chúc trong hoàn cảnh này nó không đắt bẳng chữ mong. Mong ở đây là sự cầu mong, con cháu cầu trời khấn phật mong cho cô được trường thọ. Bao nhiêu công lao gây dựng cơ nghiệp, bây giờ con cháu đầy đàn, thành đạt, cũng như "qủa phúc viên thành" vậy.

2. MẸ TÔI

Sinh nơi Phạm tộc Cốc Tràng[1],

Trong nhà nền nếp, không sang, chẳng giầu.

Tuổi  thơ vất vả qua mau,

Mười năm mấy bận, trắng đầu khăn tang.

Làm dâu về với Hương làng,

Lo toan mọi việc, họ hàng ngợi  khen.

Nửa đời chân đất lấm lem,

Áo dầy miếng vá, quần đen nhuốm bùn.

Mười lần vượt cạn qua truông,

Bẩy con khôn lớn, muôn đường khó khăn.

Thau chua, rửa mặn, cắt lăn,

Quanh năm mặc rét, đói ăn bốn mùa.

Chồng lo việc xã sớm trưa,

Mẹ già sức yếu, con thơ ốm gầy.

Tảo tần mưa nắng đêm ngày,

Vui chưa đến lượt, no tầy cũng không.

Bởi  quê gạo chợ, nước sông,

Đất dày chỗ ở, ruộng không luống cày.

Rời biển lên chốn rừng cây:

Cỏ giăng khắp chốn, vắt đầy lối đi.

Mặc ai bỏ cuộc về quê,

Cùng chồng bám trụ chẳng nề khó khăn.

Vượt qua bao nỗi nhọc nhằn,

Nuôi con ăn học, mặc can, mặc dèm.

Giữa đời lọc lõi bon chen,

Tâm thành vẫn vững, lòng thiền chẳng lay.

Những khi bão giật, nắng quây,

Giang tay che chở cả bầy cháu con.

Bóng cao, tuổi hạc, xế non,

 Nếp nhà luôn giữ, lòng son không mờ.

Dẫu không “Vọng tộc danh gia”,

“Hương thôn tiêu biểu” xứng nhà nêu gương[2].

Bõ công cơ cực đoạn trường,

Ơn gái Phạm đảm, dâu Lương chuyên cần. 

Tu Trí, rèn Đức, tích Nhân,

Mười Bốn con Hiếu hàn bần đã qua.

Hai mươi Ba cháu quanh bà,

Bé xinh Bẩy chắt, đấy hoa tặng người.

Đứa gần dâng mớ cá tươi,

Đứa xa năng ghé thưa lời hỏi han[3].

Đủ ăn thương kẻ bần hàn,

Đói nghèo vẫn một lòng nhân trau dồi.

Đều vun Đức, Tín rèn người,

Học cao khéo ở, thấp thời trông nhau.

Phúc trời cho bạc mái đầu,

Còn tinh con mắt, còn lầu nguồn cơn.

Tứ đại hồng phúc keo sơn,

Anh em đùm bọc, xứng ơn cội nguồn.

Cha đi dặn lại cho con:

“Làm anh phải gánh nhiều hơn việc nhà”.

Con nay đã lên ông bà,

Để Mẹ lên Cụ, để hoa thêm nồng.

Noi Mẹ giữ Đức sáng trong,

Dạy con kế nghiệp Tổ tông rạng ngời.

Gập ghềnh Sáu chục năm trời,

Khổ đau vun đắp nên đời chúng con.

Trải hai thế kỷ sắt son,

Chồng, Anh, Em, Chị đã dần ra đi…

Bao lần mắt ướt đẫm mi,

Vượt lên Mẹ vẫn gắng vì cháu con.

Quý Tị mẹ Chín mươi tròn,

Đại Thọ mừng Mẹ chúng con sum vầy.

Dẫu Mẹ chẳng muốn đặt bày,

Bà con, họ mạc về đây quây quần:

Mong nhiều lần nữa đón Xuân,

Tuổi Hạc Mẹ vững như vầng Thái Sơn.

Để chắc chỗ dựa chúng con,

Để cho cháu chắt mãi còn gương soi.

-Trưởng nam: Lương Đức Mến: Viết trong ngày Gia đình Việt Nam 28/6/2012;

Sửa ngày Vu Lan báo Hiếu Nhâm Thìn

Hoàn chỉnh mồng Ba Tết Quý Tị-

3. MỪNG THỌ MẸ TUỔI CHÍN MƯƠI

Năm nay Mừng Thọ Mẹ hiền,

Chữ rằng “Cửu thập tuế niên” đa đề.

Một mình sáng tối tại quê,

Làm con ngày tháng bộn bề nhớ thương.

Dẫu đi muôn mọi nẻo đường,

Dáng hình của Mẹ luôn thường bên con.

Cả đời vất vả, mỏi mòn,

Lời ru, câu dặn chúng con thủa nào.

Vẫn còn văng vẳng ngân cao,

Đưa con vào giấc chiêm bao mộng vàng.

Chúng con tuy chẳng giầu sang,

Nhưng Tâm vẫn thắm, vẫn tràn thương yêu.

Đường đời lắng đọng sớm chiều,

Thấm Kinh Mẹ tụng, nhớ điều Mẹ răn.

Nghe sao rung động Tâm thân,

Tấm lòng của Mẹ, Thiện căn sáng ngời.

Chín mươi Mừng Thọ, Mẹ cười,

Tình thương Mẹ để muôn người hưởng chung.

Chúng con với một tấm lòng,

Mong Mẹ trường thọ, vui trong tuổi già.

-Thứ nam: Lương Đức Thuộc-

4. MỪNG ĐẠI THỌ BÀ NỘI TUỔI 90

Quý Tị Xuân nay thắm đào tiên,

An Phong rực rỡ rạng tiếng hiền.

Con cháu quây quần quanh gốc thụ,

Mừng bà Đại thọ Chín mươi niên.

Thời gian, bóng Hạc đã xế chiều,

Da nhăn, gối mỏi, tóc bạc nhiều.

Tính ham lao động đâu ngơi nghỉ,

Ao cá vườn rau vẫn sớm chiều.

Chúng cháu lớn khôn, nặng công bà,

Nay bà già yếu, cháu học xa.

Mong bà gìn giữ chăm sức khỏe,

Để Thọ Trăm năm cháu chúc bà.

-Nội tôn: Lương Đức Quảng-

---

[1] Mẹ tôi thuộc dòng họ Phạm (hậu duệ cụ Phạm Đình Khanh 范廷牼,gốc Khinh Dao, huyện Giáp Sơn, phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương, nay là huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) ở thôn Cốc Tràng 谷場, tổng Cao Mật 高密, huyện An Lão 安老, phủ Kiến Thụy 建瑞, tỉnh Hải Dương 海洋 xưa (Cốc Tràng, Chiến Thắng, An Lão, Hải Phòng  ngày nay)

[2] Gia đình mẹ tôi 故梁德親之妻范氏婉 ở thôn An Phong, xã Phong Niên được UBND huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai cấp XÁC NHẬN KỶ LỤC năm 2009 đạt “Hộ Gia đình có nhiều người trình độ Đại học trở lên Nhất”.

[3] Bố tôi SN Quý Hợi 季亥 1923 (mất 1997), Mẹ tôi sinh năm Giáp Tý 甲子 1924; lấy nhau năm 1948. Khi lên Lào Cai (năm 1964) mới có 4 anh em tôi (9, 7, 5 và 2 tuổi) cùng bà và bố mẹ thành hộ 7 khẩu, sau sinh thêm 3. Đến tháng 01/2013 này từ hộ gốc đã thành 15 hộ với 14 con, 23 cháu, 7 chắt sinh sống ở Phong Niên, Xuân Quang, Phố Lu (huyện Bảo Thắng); Minh Lương (huyện Văn Bàn) ; phường Kim Tân, phường Cốc Lếu (tf Lào Cai) tỉnh Lào Cai và thành phố Hà Nội.