[XEM GIA PHẢ][ PHẢ KÝ ][ THỦY TỔ ][PHẢ ĐỒ ][ TỘC ƯỚC ][ HƯƠNG HỎA ][TƯỞNG NIỆM][ THÔNG BÁO GIỖ]

Kính lạy các đấng Thần linh, Tiên Tổ và các bậc phụ thờ theo Tiên Tổ :
Phù hộ, Ban phúc, Chăm sóc cho GIA TỘC ngày càng phát triển; luôn An khang Thịnh vượng, Phúc khánh lâu bền
và Phù hộ, Chỉ giáo cho hậu sinh hoàn thành BỔN PHẬN cũng như TÂM NGUYỆN của mình
-*-
Trong nhiều bài viết có chứa các ký tự Tượng hình (chữ Hán, chữ Nôm).
Nếu không được hỗ trợ với Font đủ, bạn có thể sẽ chỉ nhìn thấy các ký hiệu lạ.


07 tháng 8 2011

Lương Thế Vinh trong Đại Việt sử ký

        Lương Thế Vinh là Thủy Tổ của nhiều chi họ Lương ở các vùng trên đất Việt Nam. Ông còn là một nhân tài hiếm có, một vị quan thanh liêm, một nhà giáo tâm huyết mà chính sử nhắc đến. Đại Việt sử ký toàn thư có chép nhiều việc liên quan đến Cụ. Nhân sắp Kỷ niệm 570 năm ngày sinh Trạng Lường (01/8Tân Dậu, 1441-01/8 Tân Mão, 2011) thiết nghĩ cũng cần ôn lại vài chi tiết về tiểu sử của Cụ.
Tư liệu trích dưới đây đều lấy nguyên văn trong: Đại Việt Sử Ký Toàn Thư 大越史記全書 do Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên... soạn thảo (1272 - 1697). Nguyên văn chữ Hán theo Bản in Nội Các Quan Bản 内閣官板 bản khắc gỗ năm Chính Hòa thứ 18 ( 和十八年,丁丑, 1697) do Tô Trọng Ðức, Vũ Xuân Lương, Lê Văn Cường, Lương Thị Hạnh và Ngô Thanh Giang trang Nôm Na số hoá; phần dịch theo bản dịch của Viện Khoa Học Xã Hội Việt Nam (1985 - 1992) in trong sách do Nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội xuất bản năm 1993.

SỰ KIỆN
NỘI DUNG
CHỮ HÁN
ÂM
DỊCH NGHĨA
1. Thi đỗ năm 1463
殿
.
Quý Mùi tứ niên [Minh Thiên Thuận thất niên ]
Nhị nguyệt, hội thí thiên hạ cử nhân.
Thập lục nhật điện thí tiến sĩ
Thượng lâm hiên chế sách tư dĩ đế vương trị đạo, tứ Lương Thế Vinh đẳng dĩ hạ cập đệ xuất thần hữu sai.
Nhị thập nhị nhật lô truyền tiến sĩ Lương Thế Vinh đẳng danh ban ân mệnh mệnh lễ quan bổng hoàng bảng yết ư Đông Hoa môn ngoại dĩ thị đa sĩ.
Quý Mùi, [Quang Thuận] năm thứ 4 [1463], (Minh Thiên Thuận năm thứ 7).
Tháng2, tổ chức thi hội cho các sĩ nhân trong nước.
Ngày 16, thi điện cho các tiến sĩ.
Vua ra hiên, thân hành ra đề văn sách hỏi về đạ xuất thân theo thứ bậc khác nhau.
Ngày 22, truyền loa xướng danh các tiến sĩ là bọn Lương Thế Vinh và ban ân mệnh cho từng người. Sai các quan Lễ bộ đem bảng vàng treo ngoài cửa Đông Hoa cho các sĩ nhân biết.
2. Tố cáo người dung túng kẻ đưa hối lộ năm 1467
. . .
世榮 .
Đinh Hợi Bát niên [Minh Thành Hoá tam niên ]
Thập bát nhật, dĩ quan viên tử tôn tiền sung kim ngô vệ quân giả, thí trúng sung Quốc tử giám giám sinh.NHược Hội thí trúng trường sung tam xá sinh.Trúng Hương thí cập hữu mĩ chất hứa bản giám quan, tái loại tấu lưu độc thư.
Chưởng giám sát Ngự sử quản công Thiêm dĩ Lương Thế Vinh hặc kì dung túng tống lộ nhân hán tông nghiệp dã.
Đinh Hợi, [Quang Thuận] năm thứ 8 [1467], (Minh Thành Hoá năm thứ 3).
Ngày 18, lấy con cháu các quan viên trước đã sung làm quân ở vệ Kim ngô, người nào thi đỗ thì sung làm giám sinh Quốc tử giám, nếu thi hội trúng trường thì sung làm tam xá sinh. Người nào đỗ thi hương và có tư chất tốt thì cho làm giám quan kể ra, tâu xin cho ở lại học tập.
Bắt Giám sát ngự sử Quản Công Thiêm vì Lương Thế Vinh hặc tội ông này dung túng kẻ đưa hối lộ là Hán Tông Nghiệp.
3. Tố cáo quan lại suy đồi đạo đức, 1467
殿


 
Hàn lâm viện trực học sĩ quyền công khoa cấp sự trung Lương Thế Vinh hặc Trấn điện tướng quân Bùi Huấn.
Tấu lược viết: "Nhân chi đại luân hữu ngũ: bằng hữu, phu phụ thực cư kì nhất.Kim Huấn tại thê tang nhi nạp bối hành tử tiền dĩ thú nữ vi thê, bạc kháng lệ chi ân, miệt cương thường chi đạo.Sự quan phong hoá hệ, thị vặn loạn di luân, tống pháp ti trị tội.
Tòng chi.

Hàn lâm viện trực học sĩ quyền Công khoa cấp sự trung Lương Thế Vinh hặc tội Trấn điện tướng quân Bùi Huấn.
Tờ tâu đại khái nói: Luân thường lớn của con người có 5 điều trong đó. Nay Huấn đương lúc còn tang vợ mà đi lấy con gái của người về hàng bạn hữu, hơn nữa trước đây đã lấy con gái của người ấy làm vợ cả rồi. Tệ bạc trong ân ái vợ chồng, khinh miệt đạo cương thường đến thế. Việc này quan hệ tới phong hoá, làm rối loạn nhân luân, xin giao cho pháp ty trị tội.
Vua y theo.
4. Tố cáo người khai man lý lịch, 1467
. .
使 調
調
Sơ trí Ngũ kinh bác sĩ. Thời Giám sinh trị Thi, Thư kinh giả đa, tập Lễ kí, Chu dịch, Xuân thu giả thiểu, cố chế Ngũ kinh bác sĩ chuyên trị nhất kinh dĩ thụ chư sinh.
Vũ lâm vệ chỉ huy sứ Lê Tông Vĩnh mạo ấm điều thiên. Tông Vĩnh bản Gia Viễn nhân, Nguyễn Cố tử nhi Tổng quản Lê Nguyên dưỡng vi kỷ tử, dĩ ấm điều thiên vi quyền cấp sự trung, Lương Thế Vinh sở hặc, Đế đoạt kì chức.
Bắt đầu đặt Ngũ kinh bác sĩ. Bấy giờ các giám sinh học Kinh Thi, Kinh Thư thì nhiều, học Lễ Ký, Chu Dịch, Xuân Thu thì ít, cho nên đặt chức Ngũ kinh bác sĩ, mỗi người chuyên nghiên cứu một kinh để dạy học trò.Vũ lâm vệ chỉ huy sứ Lê Tông Vĩnh khai man tập ấm để được bổ làm quan. Tông Vĩnh vốn người Gia Viễn, con trai Nguyễn Cố, được Tổng quản Lê Nguyên nuôi làm con mình, nhờ tập ấm được bổ làm Quyền cấp sự trung, bị Lương Thế Vinh hặc tội, vua cắt chức.
5. Đỗ cao vẫn phải sát hạch lại
 
Thập tam nhật, chiếu các vệ môn quan trúng tiến sĩ khoa Lê Đình Tuấn, đồng bí thư giám Lương Thế Vinh tam thập viên nhân nhập Phượng Nghi đường, đế mệnh đề thí chi.
Tháng 11:
Ngày 13, triệu quan các nha môn đã đỗ tiến sĩ là bọn Lê Bình Tuấn và đồng bí thư giám Lương Thế Vinh 30 người và Phục Nghi đường, vua ra đầu bài cho thi.
6. Không được chọn bởi cùng phe người tiến cử
.
     
 

Lại bộ thượng thư Nguyễn Như Đổ dĩ thế gia thân thức nhân Nguyễn Thế Mĩ đẳng bát nhân ứng tuyển.Đế dĩ vi giai tân tiến, thường tài.
Dực nhật hựu mệnh cử nội nhiệm các chức thập viên, Thái bảo Lê Niệm cử Lương Thế Vinh, Đô đốc Trịnh Văn Sái, cử hộ khoa cấp sự trung Đặng Thục Giáo, Thượng thư Trần Phong cử Thượng bảo tự khanh Dương Tông Hải, các cử sở tri.
Đế lãm kì tấu, đa hữu dĩ chức, nhi bất xưng chức giả toại giản khứ Lương Thế Vinh đẳng tính danh, chỉ lưu giáo thụ Nguyễn Nhân Tuỳ, huyện quan Đinh Bô Cương tại tuyển nhưng phê vân: "Lục bộ, Lục khoa, Ngự sử đài bảo phi kì nhân thụ giáng bãi tội Như đắc kì nhân tất gia trọng thưởng".
Mệnh nội quan dĩ thị đình thần, mạc bất kinh hãi đế chi minh sát.
Tháng 12:
Lại bộ thượng thư Nguyễn Như Đổ đưa 8 người thế gia thân quen là bọn Nguyễn Thế Mỹ ra để vua chọn. Vua cho rằng họ là bọn mới lên, tài năng bình thường. Hôm sau lại sai cử 10 người đang giữ các chức trách trong kinh. Thái bảo Lê Niệm cử Lương Thế Vinh, Đô đốc Trịnh Văn Sái cử Hộ khoa cấp sự trung Đặng Thục Giáo, thượng thư Trần Phòng cử Thượng bảo tự khanh Dương Tông Hải, đều là những người mình biết.
Vua xem tờ tâu, phần nhiều là những người có chức, bèn loại bỏ họ tên của bọn Lương Thế Vinh, chỉ để lại Giáo thụ Nguyễn Nhân Tuỳ, Huyện quan Đinh Bô Cương trong diện xét chọn và phê rằng:
" Lục bộ, Lục khoa và Ngự sử đài mà tiến cử bậy thì chịu tội giáng hay bãi chức. Néu tiến cử được người giỏi thì nhất định sẽ được trọng thưởng".
Sai nội quan đưa cho đình thần xem, không ai không kinh hãi vì vua xét người rất sáng suốt.
7. Bị trách cứ bởi sự học bị ngưng
  堂. 帝 .
監官
Triệu ứng thí quan Phạm Nại đẳng nhị thập viên nhân nhập Phụng Nghi đường.Đế tự mệnh đề thí chi.
Thưởng bí thư giám quan tiền thập quan nhi trách Lương Thế Vinh, Đỗ Hân đẳng dĩ học nghiệp bất tiến chi tội.
Tháng 12:
Triệu các quan dự thi là bọn Phạm Nại 20 người vào Phụng Nghi đường. Vua tự ra đầu bài cho họ thi.
Thưởng 10 quan tiền cho quan Bí thư giám và quở trách bọn Lương Thế Vinh, Đỗ Hân học hành không tiến bộ.
8. Được giao trọng trách soạn thảo Thư Bang giao, từ 1480
    .
.
.

Canh Tí thập nhất niên [Minh Thành Hoá thập lục niên]
Thập nhị nguyệt, Đinh Dậu, thượng xuất Hàn lâm viện thị thư Lương Thế Vinh sở nghĩ tuế cống biểu văn thị triều thần thuyết lai.
Lê Thọ Vực đẳng viết: "Tam văn tịnh dĩ bình thuận, như Thân Nhân Trung đẳng thiêm tấu thượng"
Ư giao bang từ mệnh tiên lệnh Hàn lâm viện quan soạn, thứ hạ Đông các khán, thứ triều thần khán.Như hữu dị luận vi chi cải định.
Cố Minh nhân mỗi gia chi viết: Quốc hữu nhân hĩ.


Canh Tý, [Hồng Đức] năm thứ 11 [1480], (Minh Thành Hóa năm thứ 16).
Tháng 12, ngày đinh dậu, vua đưa tờ biểu về việc tiến cống hằng năm so Hàn lâm viện thị thư Lương Thế Vinh soạn thảo để triều thần bàn.
Bọn Lê Thọ Vực nói: "Ba bài biểu, văn đều thuận lẽ cả, như bọn Thân Nhân Trung đã cùng tâu lên".
Về giấy tờ bang giao, vua trước hết sai quan Hàn lâm viện soạn thảo, rồi trao xuống cho Đông các xem, sau lại đưa cho triều thần xem. Nếu có ý gì khác, thì cho sửa lại.
Vì thế, người Minh thường khen rằng nước ta có nhiều người giỏi.
9. Được giao soạn thảo Văn bia, năm 1484
.
.
.
.
     
Giáp Thìn thập ngũ niên [Minh Thành Hoá nhị thập niên]
Thập ngũ nhật, lập ngã triều tự Thái Tông Đại Bảo tam niên Nhâm Tuất khoa dĩ lai tiến sĩ đề danh đẳng bài tịnh kí.
Thượng dĩ Thái Tông Đại Bảo tam niên dĩ lai, tiến sĩ chư khoa lập thạch đề danh do vị khuyết điển, mệnh Lễ bộ thượng thư Quách Đình Bảo tường cụ tự Thái Tông Đại Bảo tam niên NHâm Tuất khoa, Nhân Tông Thái Hoà lục niên Mậu Thìn khoa, Quang Thuận tứ niên Quý Mùi khoa, thất niên Bính Tuất khoa, thập niên Kỷ Sửu khoa, Hồng Đức tam niên Nhâm Thìn khoa, lục niên Ất Mùi khoa, cửu niên Mậu Tuất khoa, thập nhị niên Tân Sửu khoa, chí bản niên Giáp Thìn khoa tiến sĩ danh thứ lặc vu kiên mân.
Quách Đình Bảo nhân thỉnh cải Trạng Nguyên, bảng nhãn, thám hoa vi tiến sĩ cập đệ, chánh bảng vi tiến sĩ xuất thân, phụ bảng vi đồng tiến sĩ xuất thân dĩ hợp kim chế.
Thượng khả kì tấu, mệnh đông quan khởi Công tạc thạch.
Từ thần hàn lâm viện thừa chỉ đông các đại học sĩ thân nhân trung hàn lâm viện thị độc kiêm đông các sĩ đỗ nhuận hàn lâm viện thị độc đông các giáo thư đào đàm văn lễ ngô luân hàn lâm viện thị thư kiêm tú lâm cục ti huấn nguyễn hậu hàn lâm viện thị thư kiêm sùng văn quán tú lâm cục ti huấn lương thế vinh đông các giáo thư lê tuấn ngạn hàn lâm viện thị độc kiêm tú lâm cục ti huấn nguyễn xung xác đẳng phân soạn kí văn
Giáp Thìn, [Hồng Đức] năm thứ 15 [1484], (Minh Thành Hoá năm thứ 20).
Ngày 15, dựng bia có bài ký ghi tên các tiến sĩ từ khoa Nhâm Tuất năm Đại Bảo thứ 3 vua Thái Tông triều ta đến nay.
Vua cho là từ năm Đại Bảo thứ 3 triều Thái Tông đến giờ , việc dựng bia, đề tên tiến sĩ các khoa vẫn chưa làm được, sai Lễ bộ thượng thư Quách Đình Bảo biên rõ họ tên, thứ bậc các tiến sĩ từ khoa Nhâm Tuất năm Đại Bảo thứ 3 triều Thái Tông, khoa Mậu Thìn năm Thái Hòa thứ 6 triều Nhân Tông, khoa Quý Mùi năm Quang Thuận thứ 4, khoa Bính Tuất năm thứ 7, khoa Kỷ Sửu năm thứ 10, khoa Nhâm Thìn năm Hồng Đức thứ 3, khoa Ất Mùi năm thứ 6, khoa Mậu Tuất năm thứ 9, khoa Tân Sửu năm thứ 12 đến khoa Giáp Thìn năm nay, khắc vào bia đá.
Quách Đình Bảo nhân xin đổi trạng nguyên, bảng nhãn, thám hoa thành tiến sĩ cập đệ, chánh bảng thành tiến sĩ xuất thân, phụ bảng thành đồng tiến sĩ xuất thân để hợp với quy chế ngày nay.
Vua y tờ tâu, sai Công bộ khởi công dựng tạc bia.
Bọn từ thần là Hàn lâm viện thừa chỉ Đông các đại thần học sĩ Thân Nhân Trung, Hàn lâm viện thị độc Đông các hiệu thư Đào Cử, Đàm Văn Lễ, Ngô Luân, Hàn lâm viện thị thư kiêm Tú lâm cục tư huấn Nguyễn Đôn Hậu, Hàn lâm viện thị thư kiêm Sùng văn quán Tú lâm cục tư huấn Lương Thế Vinh, Đông các hiệu thư Lê Tuấn Ngạn, Hàn lâm viện thị độc kiêm Tú lâm cục tư huấn Nguyễn Xung Xác chia nhau soạn văn bia.
10. Được phân công trong “Hội đồng coi, chấm thi”, 1493
 
策.   調 史副
卷.

 
Quý Sửu nhị thập tứ niên [Minh Hoằng Trị lục niên ]
Hạ, tứ nguyệt, nhị thập nhất nhật, thượng lâm hiên thân sách. mệnh Binh bộ thượng thư Định Công bá Trịnh Công Đán, Ngự sử đài Đô ngự sử Quách Hữu Nghiêm, Đề điệu ngự sử đài phó đô ngự sử Đàm Văn Lễ Giám thí; Hàn lâm viện thừa chỉ Đông các đại học sĩ kiêm quốc tử giám tế tửu Thân Nhân Trung, Lại bộ thượng thư Nguyễn Bá Kí, Hàn lâm viện thị độc đông các đại học sĩ Đỗ Nhuận Đông các học sĩ Lê Quảng Chí, Hàn lâm viện thị thư chưởng Hàn lâm viện sự kiêm Sùng văn quán Tú lâm cục tư huấn Lương Thế Vinh, Đông các hiệu thư Ngô Luân độc quyển.
Thượng lãm, đệ kì cao hạ.
Tứ Vũ Dương, Ngô Thẩm, Lê Hùng tam danh tiến sĩ cập đệ; Lại Đức Du đẳng nhị thập tam danh tiến sĩ xuất thân; Nguyễn Quảng Mậu đẳng nhị thập nhị danh đồng tiến sĩ xuất thân..
Quý Sửu, [Hồng Đức] năm thứ 24 [1493], (Minh Hoằng Trị năm thứ 6).
Mùa hạ, tháng 4, ngày 21, vua ra hiên điện, thân hành ra đề sách văn.
Sai Binh bộ thượng thư Định Công bá Trịnh Công Đán và Ngự sử đài đô ngự sử Quách Hữu Nghiêm làm đề điệu; Ngự sử đài phó đô ngự sử Đàm Văn Lễ làm giám thí; Hàn lâm viện thừa chỉ Đông các đại học sĩ kiêm Quốc tử giám tế tửu Thân Nhân Trung, Lại bộ thượng thư Nguyễn Bá Ký, Hàn lâm viện thị độc Đông các đại học sĩ Đỗ Nhuận, Đông các học sĩ Lê Quảng Chí, Hàn lâm viện thị thư chưởng Hàn lâm viện sự kiêm Sùng Văn quán Tú lâm cục tư huấn Lương Thế Vinh, Đông các hiệu thư Ngô Luận làm độc quyển.
Vua xem bài, xếp bậc trên dưới. Cho Vũ Dương, Ngô Thẩm, Lê Hùng 3 người đỗ tiến sĩ cập đệ; bọn Lại Đức Du 23 người đổ tiến sĩ xuất thân; bọn Nguyễn Quảng Mậu 22 người đỗ đồng tiến sĩ xuất thân.



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Tôn trọng cộng đồng, Hiếu kính Tổ Tông, Thương yêu đồng loại, Chăm sóc hậu nhân!

Cám ơn bạn đến thăm nhà


Vui nào cũng có lúc dừng,
Chia tay bạn nhé, nhớ đừng quên nhau.
Mượn "Lốc" ta nối nhịp cầu,
Cho xa xích lại, để TRẦU gặp CAU.


Mọi thông tin góp ý, bổ sung, đề nghị sửa trao đổi trực tiếp hay gửi về:
Sáng lập, Thiết kế và Quản trị : LƯƠNG ĐỨC MẾN
(Đời thứ Bẩy dòng Lương Đức gốc Chiến Thắng, An Lão, Hải Phòng - Thế hệ thứ Hai phái Lào Cai)
ĐT: 0913 089 230 - E-mail: luongducmen@gmail.com
SN: 328 đường Hoàng Liên, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

Kính mong quan viên họ và người có Tâm, có Trí chỉ bảo, góp ý thêm về nội dung và cách trình bày
Bạn có thể đăng Nhận xét dưới mỗi bài với "Ẩn danh".
Còn muốn đăng nhận xét có để lại thông tin cá nhân thì cần đăng kí tài khoản tại Gmail .
Chúc bạn luôn Vui vẻ, Hạnh phúc, May mắn và Thành đạt!