Về TỨ QUÝ hay TỨ BÌNH

Bài thơ trên bộ tứ quý vẽ Mai 梅, Trúc  竹, Cúc 菊, Tùng 松 thể hiện 4 mùa: Xuân 春, Hạ 夏, Thu 秋, Đông 冬  đã từng thấy ở đâu đó nay quên phéng. Lọ mọ mãi rồi cũng tìm được bộ tranh (Đông Hồ) nhưng thơ đề trên đó, do chữ nghĩa lỗ mỗ nên chữ nhớ, chữ quên song lần mò mãi rồi cũng tìm được chữ thấy là phù hợp và dán vào tranh. Chả hiểu có đúng không! Cứ tạm chấp nhận thế đã!

四季 (缺名) 春天梅蕊鋪清白 夏日紅花鬪好奇 菊傲秋情香萬斛 松凌冬雪玉千枝

Tứ quý (Khuyết danh) Xuân thiên mai nhụy phô thanh bạch, Hạ nhật hồng hoa đấu hảo kỳ, Cúc ngạo thu tình hương vạn hộc, Tùng lăng đông tuyết ngọc thiên chi.

Bài cổ thi, đã có người dịch nghĩa là:

Mùa xuân, hoa mai phô nhụy trong trắng,

Mùa hạ, hoa hồng khoe sắc thắm tươi,

Mùa thu, hoa cúc tỏa hương thơm ngát,

Mùa đông, ngàn cành tùng tuyết phủ như ngọc.

Dịch thành thơ là:

Trời Xuân nhụy biếc nở mai thanh

Tiết Hạ hồng hoa đỏ thắm cành

Cúc tỏa hồn Thu hương bát ngát

Đông sang tuyết đọng nhánh tùng xanh

Hoặc lời dịch khác:

Mùa Xuân trắng cánh hoa Mai,

Hồng hoa tiết Hạ tranh khai sắc nồng.

Thu về Cúc ngát hương không,

Băng sương tuyết ngọc trời Đông nhánh Tùng.

           Lời bàn: Nói "Tùng, Cúc, Trúc, Mai" nghe thuận hơn "Mai, Trúc, Cúc, Tùng" nhưng cách nói sau mới hợp thứ tự các mùa (mà cây đó đại diện) trong năm. Cũng có người/nơi thay 'trúc" bằng "lan". Tùy thói quen và ngữ cảnh!

- Lương Đức Mến, ST và TB, 03/02/Giáp Thìn-